Môi trường không huyết thanh
Huyết thanh được sử dụng rất phổ biến trong nuôi cấy mô và tế bào động vật. Nó có vai trò rất to lớn trong cung cấp chất dinh dưỡng, các nhân tố phát triển của tế bào in vitro. Tuy nhiên, thành phần của huyết thanh không xác định và khác nhau giữa các mẻ. Hơn nữa, huyết thanh chứa nhiều chất và protein nên sẽ gây cản trở cho các ứng dụng sau đó như thu protein được sản xuất từ tế bào nuôi cấy. Do đó, các nhà khoa học phát triển môi trường không huyết thanh để có được môi trường nuôi cấy xác định. Môi trường không huyết thanh ngày càng trở thành công cụ quan trọng cho phép các nhà nghiên cứu nuôi những dòng tế bào đặc biết hoặc thực hiện các ứng dụng đặc biệt mà bắt buộc phải không có huyết thanh.
Ưu điểm của sử dụng môi trường không huyết thanh
- Dễ dang tinh sạch và xử lý sau đó
- Đánh giá chính xác chức năng tế bào
- Môi trường xác định hơn
- Hiệu quả nhất quán hơn
- Sinh trưởng và năng suất tăng
- Kiểm soát các phản ứng sinh lý tốt hơn
- Tăng cường phát hiện các chất trung gian tế bào
Lưu ý khi sử dụng môi trường không huyết thanh
Nhìn chung, tế bào trong môi trường không huyết thanh nhạy cảm hơn với pH, nhiệt độ, áp suất thẩm thấu, các lực cơ học, và xử lý enzyme.
a. Kháng sinh
Tốt nhất là không sử dụng kháng sinh trong môi trường nuôi cấy không chứa huyết thanh. Nếu bạn vẫn sử dụng, nên sử dụng nồng độ thấp hơn từ 5-10 lần khi bạn sử dụng trong môi trường bổ sung huyết thanh. Bởi vì protein huyết thanh có xu hướng gắn với một lượng nhất định kháng sinh sau khi bổ sung; không có những protein huyết thanh này mức độ kháng sinh như bình thường có thể gây độc cho tế bào.
b. Mật độ cao hơn
Cần cấy tế bào vào môi trường nuôi cấy không huyết thanh với mật độ cao hơn. Thông thường người ta chọn tế bào đang ở pha log với 90% tế bào có khả năng sống để cấy chuyển sang chai khác. Với cách làm này khả năng thích nghi, bám và sinh trưởng trong môi trường mới là cao hơn.
c. Sự co cụm
Sự co cụm tế bào thường xuất hiện trong quá trình thích nghi với môi trường không chứa huyết thanh. Khi cấy chuyển cần chú ý tách và phá vỡ cụm tế bào thật nhẹ nhàng.
d. Hình thái
Không phải hiếm khi thấy những thay đổi nhỏ về hình thái tế bào trong quá trình và sau khi thích nghi với môi trường SFM. Tuy nhiên, người ta thấy rằng việc thay đổi nhỏ về mặt hình thái cũng không đáng ngại miễn là khả năng sống của tế bào vẫn tốt.