Keo gắn lam kính
Keo gắn lam kính được dùng để bảo quản mẫu tiêu bản lâu dài trong phòng thí nghiệm. Keo gắn lam giữ mẫu ở giữa lamen và lam kính. Có vô số keo gắn lam kính thương mại trên thị trường và một số loại do các phòng thí nghiệm tự sản xuất. Vậy nên sử dụng loại keo dán lam nào? Trong nhiều trường hợp người dùng kính hiển vi không có quyền lựa chọn: do mẫu yêu cầu sử dụng một keo gắn đặc biệt, nếu không cấu trúc mà bạn muốn quan sát không hiển thị chính xác. Ngoài ra, không phải tất cả các loại mẫu đều có tính chất hóa học tương thích với các dung môi của keo dán.
Nhìn chung keo gắn lam kính để bảo quản tiêu bản vĩnh viễn có thể được phân loại thành keo gắn có dung môi là nước và dung môi hữu cơ. Trong khi nhiều keo gắn pha trong nước giúp lam kính rắn lại và giữ mẫu chắc tại chỗ, thì một số loại keo vẫn ở trạng thái lỏng. Ở trường hợp thứ 2, cần ngăn dịch tràn ra ngoài bằng cách hàn bốn cạnh của lam phủ (lamen). Sơn móng tay có thể được sử dụng cho việc này. Trong phần sau đây, tôi sẽ giúp các bạn có cái nhìn tổng quát về các loại keo gắn lam kính.
Keo gắn lam kính không tan trong nước dạng rắn
Euparal: Keo gắn lam kính này được phát minh vào năm 1904 bởi giáo sư G. Gilson, ông là giáo sư về động vật học tại đại học Louvain, Bỉ. Nó chứa các chất sandarac, eucalyptol, paraldehyde, camphor, và phenyl salicylate. Euparal có mùi thơm (nhưng không nên ngửi mùi của nó vì rất độc), do nó chứa thành phần dầu tự nhiên. Euparal được sử dụng phổ biến để gắn mẫu mô và côn trùng. Một ưu điển lớn của Euparal là các mẫu có thể được chuyển trực tiếp từ cồn mà không cần phải chuyển vào một dung môi khác. Không nhúng mẫu chứa nước, việc này có thể dẫn đến vẩn đục trong keo gắn lam.
Tổng kết: Ưu điểm của Euparal là có thể chuyển trực tiếp mẫu từ cồn vào mà không cần qua dung môi độc hại. Nhược điểm là thời gian khô tương đối dài mất vài ngày hoặc tới vài tuần.
Canada Balsam: Đây là một keo gắn tự nhiên thu từ cây thông linh sam (Abies balsamea). Các đặc tính quang học của nó gần giống với đặc tính của thủy tinh. Vì lý do này, Canada Balsam đã được sửu dụng trong nhiều năm như một chất keo gắn để giữ ống kính quang học đúng vị trí. Trong khi đó, keo gắn tổng hợp giữ ống kính tổng hợp đã thay thế Canada Balsam, tuy nhiên, nó vẫn được sử dụng như keo gắn lam kính trong nghiên cứu. Canada Balsam có ưu điểm là các đặc tính quang học của nó không xấu đi theo thời gian. Lam kính vĩnh cửu được gắn với Canada Balsam đã được lưu trữ trong một thế kỷ và vẫn hữu ích.
Nhược điểm của Canada Balsam là, mẫu phải được đặt vào trong xylen (độc) trước khi gắn. Mẫu ướt phải được khử nước trong cồn va sau đó được chuyển vào xylen. Chuyển mẫu trực tiếp từ cồn vào Canada Balsam sẽ không được, bởi vì cồn không hòa tan Canada Balsam.
Tổng kết. Ưu điểm của Canada Balsam là khả năng bảo quả lam kính mẫu lâu dài. Với các keo gắn mới khác có thể cũng có khả năng bảo quản mẫu lâu dài, nhưng với Canada balsam thì đặc điểm này đã được chứng minh qua kinh nghiệm lịch sử. Một bất lợi của Canada balsam là cần dung môi độc hại khi chuẩn bị mẫu. Hơn nữa giá thành của nó cũng cao.
Eukitt và các keo gắn làm từ nhựa: Eukitt là một keo gắn lam làm từ nhựa cây nhằm mục đích khô rất nhanh. Eukitt sẽ rắn lại trong khoảng 20 phút. Mẫu phải không có nước và đầu tiên được đặt vào cồn, và sau đó trong xylen trước khi gắn. Việc sử dụng xylene là một nhược điểm, vì nó là khí độc. Eukitt cũng có thể được pha loãng bởi xylene để điều chỉnh độ nhớt.
Bên cạnh Eukitt, một loạt các loại keo gắn lam kính từ nhựa cây hiện đang có sẵn thương mại, như Diatex, Entellan, Malinol, Rhenohistol và Depex. Chúng khác nhau về chỉ số khúc xạ. Tất cả keo gắn lam này yêu cầu mẫu đầu tiên được khử nước trong cồn, và sau đó chuyển vào xylene. Một số loại nhựa này co lại đáng kể trong quá trình sấy.
Tổng kết: Ưu điểm của Eukitt là khô nhanh. Nhược điểm là cần dung môi độc hại để chuẩn bị mẫu.
Sơn móng tay loại trong: Sơn móng tay có thể được sử dụng để gắn bên cạnh của lamen khi sử dụng keo gắn lam với dung môi là nước. Nó có thể cũng được sử dụng trực tiếp để gắn lam. Mẫu phải được khử nước trong cồn và có thể gắn trực tiếp mà không cần xylene trong sơn móng tay.
Tổng kết: Ưu điểm của sơn móng tay là, nó có sẵn và không cần phải sử dụng dung môi độc để xử lý mẫu. Một bất lợi là nó có vẻ thu hẹp lại nhiều khi gắn dày (như khi gắn cả con côn trùng).
Keo gắn lam không tan trong nước dạng lỏng
Trong khi có thể sử dụng nhiều loại dầu (dầu soi kính và paraffin) như keo gắn, nhìn chung chúng không được sử dụng để bảo quản lam mẫu vĩnh viễn. Mẫu phải được khử nước với cồn và sau đó được chuyển vào xylen bởi vậy keo gắn lam dạng lỏng (dầu) có thể tới được tất cả các phần của mẫu. Do đó có thể xylene gây ra một vấn đề với gắn lam phủ, bằng cách ngăn ngừa cứng của sơn móng được sử dụng để hàn xung quanh.
Keo gắn tan trong nước dạng cứng
Thạch Glycerol: Đây là keo gắn lam mà có dung môi là nước. Có một số biến đổi của công thức, tinh chỉnh cho các ứng dụng gắn cụ thể. Công thức cổ điển theo Kaiser (1880) bao gồm phenol như một chất khử trùng, bởi vậy nó độc khi sử dụng ở trường học và ở nhà. Thao tác với keo gắn này, cũng không dễ dàng. Chai chứa thạch Glycerol dạng rắn đầu tiên phải được làm ấm trong bể ổn nhiệt water bath để làm nó nóng chảy. Không được sử dụng nhiệt quá nóng, nếu không nó sẽ không đông lại nữa. Mẫu được phủ bằng thạch ấm và phủ bằng lam phủ ở trên. Bọt khí là một vấn đề với loại keo này. Mép của lam phủ cần phải được hàn với sơn móng tay để ngăn bị khô.
Thạch Glycerol là một trong những loại keo khó sử dụng nhất, nhưng đôi khi không còn lựa chọn nào khác thỏa đáng với một keo gắn lam pha bằng nước. Keo gắn lam có dung môi là nước là hữu ích cho gắn vĩnh viễn các sinh vật nước, tảo, động vật đơn bào… Glycerol theo Kisser (không phải Kaiser) thường được sử dụng để bảo quản mẫu phấn hoa. Xử lý một số mẫu với keo gắn dung môi hữu cơ sẽ gây cho chúng co lại hoặc thay đổi hình dạng theo những hướng không thể chấp nhận được. Keo gắn lam hữu cơ cũng có thể hòa tan một số sắc tố, như chlorophyll, từ mẫu vật, cái mà sẽ không sảy ra với keo gắn pha trong nước như thạch Glycerol.
Tổng kết: Ưu điểm của thạch Glycerol là nó có dung môi nước và tránh cần khử nước bằng cồn (việc này có thể làm biến dạng mẫu vật), và các chất dung môi hữu cơ độc khác. Một số mẫu vật chỉ có thể được gắn trong thạch Glycerol. Nó cũng không co vào. Nhược điểm bao gồm nhu cầu cho chất khử trùng trong thạch nhưng lại có độc tính, khó gắn mẫu và cần hàn lam phủ với sơn móng tay.
Keo gắn lam tan trong nước dạng dịch
Glycerol: có thể tạo một sự gắn vĩnh viễn bởi hoặc nhấn chìm mẫu trong Glycerol lỏng tinh khiết hoặc một hỗn hợp nước và Glycerol đặc biệt. Hỗn hợp nước Glycerol có thể được điều chỉnh tới một chiết suất thích hợp. Thêm nhiều nước thì giảm chiết suất. Cũng có thể sử dụng nước tinh khiết (cho một số tảo).
Tảo và các sinh vật nước khác có thể được nhúng theo cách này. Tảo mà được nhúng trong Glycerol tinh khiết có thể co lại bởi vì glycerol rút nước từ tế bào. Tảo cũng co nhiều, vì vậy glycerol nên được pha loãng với nước. Nồng độ cao của glycerol nên được duy trì, nếu không có khả năng nấm sẽ phát triển trong keo.
Tạo các lam kính lỏng vĩnh viễn có ưu điểm hơn theo cách nào đó. Giọt glycerol phải rất nhỏ bởi vậy nó sẽ không chạm cạnh lam phủ. Trên tất cả các cạnh, nên có một vài mm không khí giữa mặt lam phủ và glycerol. Cạnh của lam phủ sau đó được hàn với sơn móng tay hai hoặc ba lần để ngăn chặn glycerol rỉ ra. Ở đây điều quan trọng là bề mặt kính được làm sạch hoàn toàn và không được cho tiếp xúc với glycerol nếu không sơn móng tay sẽ không được giữ.
Tổng kết: Ưu điểm của glycerol là, nấm và tảo không co nhiều như với các loại keo gắn khác. Cũng không cần thiết xử lý mẫu với cồn hoặc các dung môi hữu cơ khác, việc mà có thể ảnh hưởng mẫu vật và loại bỏ sắc tố. Nhược điểm là, khó chuẩn bị lam để thực sự vĩnh cửu trong tự nhiên. Hàn các góc lam phủ thích hợp là cực kỳ cần thiết nếu bạn muốn bảo quản lam thời gian lâu dài.
Trên đây là bài viết tổng quan về các loại keo gắn lam kính. Chúng tôi hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho quý khác. Ngoài ra chúng tôi cung cấp nhiều thiết bị y sinh học như: bộ dụng cụ nhuộm lam, hóa chất nhuộm pap, hóa chất nhuộm tinh trùng, hóa chất lọc rửa tinh trùng… Chúng tôi rất mong nhận được sự ủng hộ của quí khách.
